«Πρέπει να αναδείξουμε και να αξιοποιήσουμε την πολυπολιτισμικότητα της περιοχής μας»
«Όλοι λένε ότι είμαι 27 χρονών, είμαι πολύ μικρή, είμαι πολύ άπειρη…εγώ λέω ναι είμαι 27, αλλά μέσα μου αισθάνομαι 47…», η απάντηση της Γκιουλ Μπεϊάζ Καραχασάν στους επικριτές της, ένθεν κακείθεν, για το νεαρόν και το άπειρον της ηλικίας της που το χρησιμοποιούν ως επιχείρημα ακυρωτικό της επιλογής Παπανδρέου για την υπερνομαρχία Δράμας - Καβάλας - Ξάνθης. Η γυναίκα που τάραξε τα …γαλαζοπράσινα νερά της πολιτικής μας ζωής και όχι μόνο, που έγινε το πρόσωπο των ημερών, παραχώρησε εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη στην εφημερίδα «Εμπρός» της Ξάνθης.
- Ποια είναι η Γκιουλ Μπεϊάζ Καραχασάν, η «εκλεκτή» του ΠΑΣΟΚ για την Υπερνομαρχία Δράμας – Καβάλας – Ξάνθης;
«Όλοι λένε ότι είμαι 27 χρονών, είμαι πολύ μικρή, είμαι πολύ άπειρη…εγώ λέω ναι είμαι 27, αλλά μέσα μου αισθάνομαι 47…Είμαι πολύ πιο ώριμη από την ηλικία μου γιατί έζησα μια πολύ δύσκολη ζωή. Έζησα στη Γλαύκη σ’ ένα χωριό 700 κατοίκων σε μια πολύ κλειστή κοινωνία σε μια εποχή που έφτασε να είμαι η μοναδική κοπέλα στην Γ’ γυμνασίου…Να αναγκάζομαι, ενώ φοράω φερετζέ στο χωριό μου, όταν πήγαινα γυμνάσιο να μη φοράω …να βλέπω τον πατέρα μου και την μητέρα μου καθημερινά να διαπληκτίζονται, γιατί η μητέρα μου δεν ήθελε να πηγαίνω σχολείο και ο πατέρας μου να επιμένει ότι θα πάω…Να προσπαθώ να συνδυάσω και σχολείο και χωράφι… Από 8 χρονών πήγαινα στα χωράφια και συγχρόνως μεγάλωνα και τις δύο αδελφές μου».
- Τα δύσκολα παιδικά σας χρόνια συνήργησαν στο να οριοθετήσετε κάποιους στόχους μέσα σας και να προσπαθήσετε να ξεφύγετε απ’ αυτή τη δύσκολη ζωή, όπως την περιγράφετε;
«Απ’ αυτή την ηλικία άρχισαν να συσσωρεύονται μέσα μου. Τότε όμως δεν μπορούσα να οριοθετήσω μέσα μου στόχους. Καμιά κοπέλα στα μειονοτικά χωριά δεν το διανοείται αυτό. Είχα μόνο τη στήριξη του πατέρα μου…Ο πατέρας μου, ο οποίος έχει τελειώσει μόνο δημοτικό, ήταν αυτός που με πίεζε να τελειώσω το σχολείο. Είναι πολύ προοδευτικός. Μοχθούσε να τα βγάλει πέρα. Ζούσαμε σε δυο δωμάτια …Γνώρισα τις μπάρες…απείχαν 1 χιλιόμετρο απ’ το χωριό μου. Αυτό που έχει μείνει μέσα μου και μ’ ενοχλούσε, ενώ ήμουν πολύ μικρή, ήταν που κάθε φορά που έπρεπε να πας κάπου έπρεπε να δείχνεις ταυτότητα λες και ήμασταν σε άλλη χώρα. Χαρακτηριστικά αυτό που θυμάμαι ήταν όταν αρρώστησε η γιαγιά μου μετά τις 12 το βράδυ έπρεπε να μας δώσουν ειδική άδεια και σε περίπτωση που τυχόν γυρνούσαμε από το νοσοκομείο μετά τις 12, να μπορέσουμε να γυρίσουμε στο σπίτι μας, διαφορετικά έπρεπε να περιμένουμε μέχρι το πρωί να ανοίξουν…».
- Πως αντιμετώπισε η τοπική κοινωνία το γεγονός ότι ένα κορίτσι πάει σχολείο, θέλει να σπουδάσει, ξεφεύγοντας από τα παραδοσιακά της πρότυπα;
«Το γεγονός ότι πήγαινα στο σχολείο με έκανε δακτυλοδειχτούμενη στην κοινωνία του χωριού. Όταν πέρασα στην Νομική Αθηνών και πήγα στην Αθήνα θυμάμαι έντονα τον πρώτο χρόνο. Είχα πρόβλημα με την γλώσσα. Λύκειο τέλειωσα στο χωριό. Τούρκικα κάναμε 3 - 4 ώρες την εβδομάδα στο Λύκειο. Στο σπίτι μιλούσαμε πομακικά. Έκανα μεγάλες προσπάθειες, μ’ άρεσε το διάβασμα οι καθηγητές μου με παρότρυναν σ’ αυτό, ώστε να εξασκηθώ στη γλώσσα.
Μιλούσα καλά για μένα και το χωριό μου αλλά στην Αθήνα δεν ξέρουν από μειονότητες δεν γνωρίζουν πέρα από την Αθήνα και τα νησιά ότι υπάρχει κάτι άλλο… εμείς λες και έχουμε άλλο… ουρανό».
- Το γεγονός που προαναφέρατε, της πολυγλωσσίας, σε ποιο βαθμό αποτελεί «τροχοπέδη» για την εκπαίδευση των παιδιών της μειονότητας;
«Επιβαρυνόμαστε…οι γονείς μας δεν γνωρίζουν ούτε ελληνικά καλά ούτε τουρκικά, μιλάνε μόνο την πομακική. Μαθαίνουμε τα αραβικά και από την 4η δημοτικού τα αγγλικά, επιπλέον την ελληνική και την τουρκική. Δεν μπορούμε να αφομοιώσουμε σωστά όλες τις γλώσσες. Σίγουρα έχουν γίνει βήματα στην μειονοτική εκπαίδευση. Σαφώς πρέπει να γίνουν κι άλλα … σ’ αυτό δεν υπάρχει αντίλογος. Έχουν γίνει θετικά βήματα από τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ. Έπεσαν οι μπάρες, μπήκε η ποσόστωση που μας δίνει τη δυνατότητα να σπουδάζουμε σε ελληνικά πανεπιστήμια. Αυτό που θεωρώ ότι πρέπει να γίνει και θα προσπαθήσω να το προωθήσω είναι η δίγλωσση εννιάχρονη υποχρεωτική εκπαίδευση. Για την μειονότητα δεν υπάρχει υποχρεωτική εκπαίδευση και σ’ αυτό υστερούμε…»
- Εσείς σπάσατε τα δεσμά, αλλά η μουσουλμάνα γυναίκα είναι ιδιαίτερα καταπιεσμένη και δεν έχει και νομική προστασία. Αληθεύει ότι η σαρία, ο ιερός μουσουλμανικός νόμος σύμφωνα με τον οποίο ο Μουφτής δικάζει ελέω θεού… ζει και βασιλεύει στη Θράκη; Να σημειώσουμε ότι η σαρία αφήνει απροστάτευτη τη γυναίκα υποβάλλοντάς την σε γάμους … σε ηλικία 12 ετών δι’ αντιπροσώπων και γι’ αυτό έχουμε προβλήματα στην ευρωπαϊκή ένωση, εφαρμόζεται δε μόνο στη Θράκη - με τη συνθήκη της Λοζάννης - και όχι στην Τουρκία.
«Αναφορικά με το οικογενειακό δίκαιο αποκλειστική αρμοδιότητα έχει ο Μουφτής. Δεν επιλέγουμε εμείς αν θα πάμε στα πολιτικά δικαστήρια ή στο Μουφτή. Εφόσον έχουμε παντρευτεί με θρησκευτικό γάμο (το 99%), αναγκαστικά πρέπει να πάμε στον Μουφτή για διαζύγιο ο οποίος θα καθορίσει τη διατροφή και την επιμέλεια. Το κακό είναι ότι δεν υπάρχει δεύτερος βαθμός, απλά επικυρώνονται οι αποφάσεις του από τα πολιτικά δικαστήρια. Δεν ασκείται έφεση. Έχω μιλήσει γι’ αυτά στο κόμμα μου. Ο Μουφτής πρέπει να εκλέγεται από την μειονότητα . Δεν μπορώ να γνωρίζω αν αποτελεί λύση το να διορίζεται από την εκάστοτε κυβέρνηση. Τουλάχιστον θα είναι αιρετός και θα γίνει επιλογή μέσα από υποψηφιότητες. Ένας δικαστικός λειτουργός που ασκεί δικαστική εξουσία, όπως ο Μουφτής ελέω θεού, πρέπει να έχει την αποδοχή της μειονότητας. Δεν υπάρχουν νόμοι καταγεγραμμένοι, ένα νομικό πλαίσιο. Ερμηνεύει τους νόμους κατά το δοκούν. Ο Μουφτής δεν έχει νομική παιδεία, δεν μπορεί να δικάζει κάποιος χωρίς τις απαραίτητες νομικές γνώσεις, να δικάζει βάσει του Κορανίου που ερμηνεύει κάθε φορά διαφορετικά και δεν υπάρχει έλεγχος από άλλο βαθμό, απλά επικύρωση. Επίσης δεν νοείται ο Μουφτής να μην γνωρίζει καλά την ελληνική γλώσσα και να μην έχει κάποιον νομικό σύμβουλο να τον επικουρεί. Να φανταστείτε ότι όλες οι αποφάσεις βγαίνουν στην αραβική».
- Ποιο το… παρασκήνιο της επιλογής σας στην Υπερνομαρχία. Ήταν έκπληξη για σας;
«Δεν ήμουνα παράγοντας, ενεργοποιήθηκα στο ΠΑΣΟΚ πριν 4 χρόνια, είμαι αναπληρώτρια γραμματέας στο Δήμο Μύκης, μέλος της Νομαρχιακής επιτροπής και υπεύθυνη στον τομέα αγροτικής ανάπτυξης και στο Ινστιτούτο Πολιτικής Επιμόρφωσης. Με πήραν τηλέφωνο δύο βδομάδες πριν την ανακοίνωση, να κατέβω στην Αθήνα. Φαντάστηκα ότι θέλουν να ζητήσουν την άποψή μου για το Δήμο Μύκης. Είχα επαφές με τον κ. Αλέκο Παπαδόπουλο. Στη συνέχεια κατάλαβα μου είπαν ότι μου έχουν μια έκπληξη …και προσπαθούσαν να με βολιδοσκοπήσουν για την υπερνομαρχία. Κατάλαβα ότι εννοούσαν εμένα γιατί δεν υπάρχουν πολλές γυναίκες της μειονότητας ενεργοποιημένες. Στην αρχή πάγωσα…προβληματίστηκα γιατί γνώριζα ότι θα υπάρξουν πολλές αντιδράσεις και από την μειονότητα και από το χριστιανικό στοιχείο».
Αντιδράσεις από την μειονότητα
Στο σημείο αυτό το «Ε» έθεσε υπ’ όψιν της κας Καραχασάν την επιστολή με υπογραφές από μέλη της μειονότητας με την οποία δηλώνεται η ένστασή τους για το γεγονός ότι η επιλογή της δεν έγινε μέσα από διαβούλευση.
- Πέρα από την υποβόσκουσα, υπάρχει και δεδηλωμένη αντίδραση προβεβλημένων στελεχών της μειονότητας στην επιλογή σας. Πιστεύετε ότι αυτή οφείλεται επειδή παραμερίστηκαν κάποια προβεβλημένα κομματικά στελέχη της μειονότητας και συνεπώς το θέμα άπτεται προσωπικών φιλοδοξιών ή ότι επιλέχτηκε ένα πρόσωπο που δεν είναι της αποδοχής τους για λόγους που δεν αναφέρουν…
«Υπάρχουν πολλοί λόγοι. Δύο απ’ αυτούς που υπογράφουν με είχαν πάρει τηλέφωνο και με ρώτησαν αν ενδιαφέρομαι για την Υπερνομαρχία. Το γνώριζαν… Οι δύο αυτοί είχαν αυτοπροταθεί στον Αλέκο Παπαδόπουλο. Με αρκετούς έγινε διαβούλευση, απλά τους βολεύει να το αρνούνται…Είχα τονίσει στον κ. Παπαδόπουλο ότι σε ιδεολογικό επίπεδο δεν θα έχουμε πρόβλημα στην μειονότητα και στους χριστιανούς, αλλά θα έχουμε στους παράγοντες και αυτό γιατί θεωρούν ότι δικαιούνται όταν είναι «νεροκουβαλητές» - όπως λένε - 15 χρόνια κάποια θέση. Παρόλα αυτά πιστεύω ότι τελικά θα λειτουργήσει η ενωτική τάση. Πάντα υπήρχαν αντιδράσεις σε κάτι νέο».
- Η αντίδραση οφείλεται και στο γεγονός ότι κάποιοι στην μειονότητα παίζουν άλλο ρόλο…
«Αντιδρούν γιατί δεν τους πέτυχε η σούπα…Είχαν συνηθίσει μέχρι τώρα κάθε κομματική υψηλή θέση να την καταλαμβάνουν οι άνδρες. Σίγουρα ένας σημαντικός λόγος που αντιδρούν είναι και το γεγονός ότι είμαι γυναίκα. Υπάρχουν πολύ ικανά και έμπειρα στελέχη της μειονότητας αλλά δεν δέχομαι ότι και εγώ είμαι άπειρη είμαι κομμάτι της μειονότητας».
- Πώς βλέπετε τη θέση σας στην Υπερνομαρχία αν εκλεγείτε; Τι θα προωθήσετε, ποιο είναι το πρόγραμμά σας για την περιοχή;
«Ο Γιώργος Παπανδρέου έκανε τομή για την περιοχή μας. Είναι ιστορική στιγμή. Βάζει στο παιχνίδι νέους ανθρώπους δείχνει έμπρακτα ότι η γυναίκα θέλει να παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο και βάζει στο παιχνίδι και την μειονότητα .
Γνωρίζετε πολύ καλά την κατάσταση 9 στις δέκα γυναίκες της μειονότητας ζούνε με ψυχοφάρμακα…αυτό κάτι υποδηλώνει. Σημαίνει ότι πρέπει να γίνουν πολλά πράγματα, χρειάζεται παιδεία και ανάπτυξη η περιοχή μας. Υπάρχουν πολλά προβλήματα με την καπνοκαλλιέργεια, μεταναστεύουν οι άνδρες της μειονότητας και δουλεύουν στα ναυπηγεία, η μεγαλύτερη ανεργία είναι στη γυναίκα. Είναι και μητέρα και πατέρας, δεν μπορεί να βγάλει δίπλωμα αυτοκινήτου, δεν μπορεί να κυκλοφορεί μόνη της, δεν μπορεί να απεγκλωβιστεί από ένα ασφυκτικό οικογενειακό περιβάλλον. Πρέπει να γίνουν πολλά στην μειονότητα. Στην περιοχή μας ζούμε πολύ καλά και είμαστε παράδειγμα αρμονικής συμβίωσης δύο κοινωνιών με διαφορετική κουλτούρα. Οι Αθηναίοι δεν γνωρίζουν και δεν μπορούμε να τους καταλογίσουμε ευθύνες. Φταίνε όμως γιατί ποτέ δεν ενδιαφέρθηκαν να γνωρίσουν τι υπάρχει πέρα απ’ την Αθήνα. Έχουμε και μεις ευθύνες που δεν προβάλλουμε όσο πρέπει την περιοχή μας. Η περιοχή μας έχει μεγάλο πλούτο φυσικό και πολιτισμικό πρέπει να τον αναδείξουμε και να τον αξιοποιήσουμε. Είναι πλούτος η πολυπολιτισμικότητα. Πρέπει να προσπαθήσουμε να της δώσουμε τη θέση που της αξίζει και μεις, εγώ η ίδια, θα προσπαθήσω ιδιαίτερα προς την κατεύθυνση αυτή όπως βέβαια και για τους άλλους νομούς που συναποτελούν την Υπερνομαρχία».